بتن رنگی | دلیل محبوبیت بالای این متریال در مهندسی ساختمان چیست؟
بتن رنگی؛ ترکیب زیبایی و استحکام
یکی از بتنهای جالب و زیبا در صنعت ساختمانسازی، بتن رنگی است که بیشتر جنبه تزئینی دارد، اما بعضا در ساخت ساختمانها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. مهندسان معمار از بتن رنگی برای تزئین اماکن و ساختمانهای مختلفی از جمله پارکها، هتلها، پلها، فرودگاهها، پارکینگها، مراکز خرید و سایر اماکن و ساختمانها استفاده میکنند. دلیل استفاده از این نوع بتن، تنها زیبایی و تنوع ظاهری آن نیست، بلکه دوام و خاصیت ضد فرسایشی آن نسبت به انواع دیگر بتن، یکی از دلایل تمایل به استفاده از این نوع بتن به شمار میرود. در این مطلب قصد داریم به معرفی بتن رنگی بپردازیم.
بتن رنگی چیست؟
در حوزه مهندسی ساختمان هر روز شاهد ترکیبات و خواص جدیدی در ساخت بتنها هستیم. بتن به عنوان یکی از پر طرفدارترین مصالح ساختمانی، از لحاظ نوع، خواص و کاربرد تنوع بسیار زیادی دارد. بتن رنگی همان بتن سادهای است که در ساختوساز مورد استفاده قرار میگیرد. تنها تفاوت این بتن با بتن معمولی، تنوع رنگ آن است و این که در برابر فرسایش بسیار مقاوم است و همچنین استحکام بسیار بالایی دارد.
در دسترس بودن، قیمت مناسب، زیبایی منحصر به فرد و دوام بسیار بالای این نوع پوشش، دلیل اصلی محبوبیت آن در بین معماران برای تزئین ساختمانها و اماکن مختلف است. با توجه به اینکه این بتنها در جاهای پر رفت و آمد مانند پیاده رو، پارکینگ، کفپوش و غیره استفاده میشوند، در برابر سایش از مقاومت لازم برخوردار هستند.
بتن رنگی چه مزایایی دارد؟
استفاده از بتن رنگی در پروژههای ساختوساز مزایای زیادی به همراه دارد. رنگهای مختلف بتن در فضاهای مسکونی، تجاری یا عمومی میتوانند ظاهری منحصربهفرد به نمایش بگذارند. یکی از مزایای این بتن، تطبیقپذیری آن است. با وجود طیف گستردهای از رنگها، دست طراحان برای ایجاد طرحهای سفارشی باز است. سایر مزایای استفاده از بتن رنگی عبارتند از:
- دوام بالا در برابر سایش
- مقاوم در برابر پرتو فرا بنفش (UV)
- مقاوم در برابر عوامل شیمیایی
- سهولت در شستوشو
- جلوگیری از گرد و غبار و آلودگی
- صرفهجویی در زمان به دلیل همزمان بودن فرایند ساخت و رنگآمیزی بتن
- مقاوم در برابر باران (به خاطر عدم حل شدن رنگ در آب)
- سرعت بالای ساخت
- مقاومت مکانیکی بسیار خوب
بتنهای رنگدار چه کاربردهای دارند؟
معمولا بتن رنگی برای در مسیرهای پر رفتوآمد و جاهایی که وسایل نقلیه سنگین عبور میکند، به عنوان کفپوش انتخاب میشود. همچنین این بتن برای زیباسازی انواع سازهها مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال، استفاده از این بتن برای جدولبندی و خطکشی خیابانها، میتوان جلوه بسیار زیبایی به شهر ببخشد، ضمن این که عمر سازه نیز افزایش پیدا میکند. از سوی دیگر، در میادین ورزشی و استادیومها نیز میتوان برای رنگآمیزی سکوهای تماشاچیان از بتن رنگی استفاده کرد.
بتن رنگی در کاربردهای نظامی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. برای نمونه، میتوان به استفاده از آن در سازههای محل حفاظت هواپیماهای جنگی و انبار مهمات مکانهای نظامی اشاره کرد. این کار هم به استتار سازه کمک میکند و هم با انتخاب صحیح رنگدانهها امکان تقویت بتن در مقابل عوامل محیطی فراهم میشود.
بتنهای رنگدار از چه موادی ساخته شدهاند؟
موادی که برای رنگی کردن بتن به سیمان اضافه میشوند، نامحلول و از اکسیدهای غیرآلی انتخاب میشوند. انتظار میرود که این موارد در برابر تابش نور خورشید، رنگ خود را حفظ کنند. چند نمونه از اکسیدهای مواد غیر آلی که برای ساختن رنگ بتن از آن استفاده میشود، عبارتند از:
- اکسید تیتانیوم: رنگ سفید
- اکسید کبالت: رنگ قهوه ای
- اکسید کروم: رنگ سبز و رنگ زرد مایل به سبز
- اکسید منگنز: رنگ آبی لاجوردی
- اکسید آهن: رنگ زرد، قرمز، قهوه ای و سیاه
- اولترامارین: رنگ سرمهای
- دوده: رنگ سیاه
- کهربای خام و سوخته: رنگ قهوهای
- گل اخرا: رنگ زرد
روش اجرای بتن رنگی
اجرای بتن رنگی هم زمان با عملیات بتنریزی شروع میشود. برای هر متر مربع بتنریزی، نزدیک به ۵ کیلوگرم بتن رنگی مورد استفاده قرار میگیرد. با انجام این کار، مقاومت بتن در برابر سایش و خوردگی دو برابر میشود.
گفتنی است استفاده از بتن رنگی در هنگام بتنریزی باعث کاهش ترکخوردگی بتن میشود. البته روش درست کردن بتن رنگی تفاوتی با درست کردن بتن معمولی ندارد؛ به جز اینکه در بتن رنگی از رنگدانههای معدنی و سیلیس استفاده میشود که به شکل ذرات خیلی کوچک با آب و سیمان مخلوط میشوند. این مساله باعث افزایش دوام و چسبندگی سیمان میشود.
در هنگام تهیه مخلوط بتن رنگی باید توجه داشت که بتن به صورت کامل و دقیق مخلوط شود. در واقع عدم اختلاط کامل بتن باعث ایجاد حفرههای کوچک و بزرگ در بتن رنگی میشود. ایجاد چنین حفرههایی در بتن زمینهساز جمع شدن آب درون آنها میشود. این مساله در زمستان یخزدگی آب در داخل حفرهها را به دنبال دارد و میتواند منجر به افزایش حجم بتن شود که نتیجه آن، ترکخوردگی و خرابی بتن رنگی خواهد بود.
برای رنگآمیزی سیمان روشهای جدید و سریعی به وجود آمدهاند. در این روشها میتوان از دانههای ریز معدنی استفاده کرد. این دانههای کوچک از رنگدانه های مصنوعی و یا طبیعی تشکیل شدهاند و ترکیب آنها با سیمان، بتن رنگی را به همراه خواهد داشت.
بتن رنگی؛ فناوری ساختمان همگام با نیاز روز
امکان استفاده از رنگ در بتن همزمان با بهبود خواص مکانیکی آن باعث شده است تا استفاده از این محصول روز به روز در حال افزایش باشد. با گذشت زمان، این حجم از مصرف زمینهساز تولید رنگهای متنوع و جدیدی شده است. همچنین، بتن رنگی بزرگترین نقطه ضعف بتن، یعنی غیر متعارف و خشن بودن آن را از میان برداشته است.
سوالات متداول
منظور از بتنهای رنگی چیست؟
بتن رنگی همان بتن معمولی مورد استفاده در ساختوساز است، با این تفاوت که این بتن دارای تنوع رنگ میباشد، در برابر فرسایش بسیار مقاوم است و همچنین استحکام بسیار بالایی دارد.
بتنهای رنگی چگونه اجرا میشوند؟
اجرای بتنهای رنگی همزمان با عملیات بتنریزی شروع میشود؛ به این صورت که برای هر متر مربع بتنریزی، نزدیک به ۵ کیلوگرم بتن رنگی مورد استفاده قرار میگیرد.
استفاده از بتنهای رنگی چه مزایایی دارد؟
از میان مزایای استفاده از بتنهای رنگی میتوان به دوام بالا در برابر سایش، مقاوم در برابر پرتو فرا بنفش (UV)، مقاوم در برابر عوامل شیمیایی، سهولت در شستوشو، جلوگیری از گرد و غبار و آلودگی، صرفهجویی در زمان به دلیل همزمان بودن ساخت و رنگآمیزی، مقاوم در برابر باران (به خاطر عدم حل شدن رنگ در آب)، سرعت بالای ساخت و مقاومت مکانیکی بسیار خوب اشاره کرد.